Gesammeltes Märchen
der Brüder Grimm
Dat Erdmänneken
Et was mal en rik Künig west, de hadde
drei Döchter had, de wören alle Dage in den Schlottgoren
spazeren gaen, un de Künig, dat was so en Leivhawer von
allerhand wackeren Bömen west: un einen, den hadde he so
leiv had, dat he denjenigen, de ümme en Appel dervon plückede,
hunnerd Klafter unner de Eere verwünschede. As et nu Hervest
war, da worden de Appel an den einen Baume so raut ase Blaud.
De drei Döchter gungen alle Dage unner den Baum un seihen
to, ov nig de Wind ,n Appel herunner schlagen hädde, awerst
se fannen ir Levedage kienen, un de Baum, de satt so vull, dat
he breken wull, un de Telgen (Zweige) hungen bis up de Eere.
Da gelustede den jungesten Künigskinne gewaldig, un et
segde to sinen Süstern ,use Teite (Vater), det hett us
viel to leiv, ase dat he us verwünschen deihe: ik glöve,
dat he dat nur wegen de frümden Lude dahen hat., Un indes
plücked dat Kind en gans dicken Appel af un sprunk fur
sinen Süstern un segde 'a, nu schmecket mal, mine lewen
Süsterkes, nu hew ik doch min Levedage so wat Schones no
nig schmecket., Da beeten de beiden annern Künigsdöchter
auch mal in den Appel, un da versünken se alle drei deip
unner de Eere, dat kien Haan mer danach krähete.
As et da Middag is, da wull se de Künig
do Diske roopen, do sind se nirgends to finnen: he söket
se so viel im Schlott un in Goren, awerst he kun se nig finnen.
Da werd he so bedröwet un let dat ganse Land upbeien (aufbieten),
un wer ünne sine Döchter wier brechte, de sull ene
davon tor Fruen hewen. Da gahet so viele junge Lude uwer Feld
un söket, dat is gans ut der Wiese (über alle Maßen),
denn jeder hadde de drei Kinner geren had, wiil se wören
gegen jedermann so fründlig un so schön von Angesichte
west. Un et togen auck drei Jägerburschen ut, un ase da
wol en acht Dage rieset hadden, da kummet se up en grot Schlott,
da woren so hübsche Stoben inne west, un in einen Zimmer
is en Disch decket, darup wören so söte Spisen, de
sied noch so warme, dat se dampet, awerst in den ganzen Schlott
ist kien Minsk to hören noch to seihen. Do wartet se noch
en halwen Dag, un de Spisen bliewet immer warme un dampet, bis
up et lest, da weret se so hungerig, dat se sik derbie settet
und ettet, un macket mit en anner ut, se wüllen up den
Schlotte wuhnen bliewen, un wüllen darümme loosen,
dat eine in Huse blev un de beiden annern de Döchter söketen;
dat doet se auck, un dat Loos dreppet den ölesten. Den
annern Dag, da gaet de twei jüngesten söken, un de
öleste mot to Huse bliewen. Am Middage kümmt der so
en klein klein Männeken un hölt um ,n Stückesken
Braud ane, da nümmt he von dem Braude, wat he da funnen
hädde, un schnitt en Stücke rund umme den Braud weg
un will ünne dat giewen, indes dat he et ünne reiket,
lett et dat kleine Männeken fallen un segd, he sulle dok
so gut sin un giewen ün dat Stücke wier. Da will he
dat auck doen und bucket sik, mit des nümmt dat Männeken
en Stock un päckt ünne bie den Haaren un giwt ünne
düete Schläge. Den anneren Dag, da is de tweide to
Hus bliewen, den geit et nicks better. Ase de beiden annern
da den Awend nah Hus kümmet, da segt de öleste 'no,
wie hätt et die dann gaen?, 'O, et geit mie gans schlechte.,
Da klaget se sik enanner ere Naud, awerst den jungesten hadden
se nicks davonne sagd, den hadden se gar nig lien (leiden) mogt
un hadden ünne jummer den duinmen Hans heiten, weil he
nig recht van de Weld was. Den dritten Dag, da blivt de jungeste
to Hus, da kümmet dat kleine Männeken wier und hölt
um en Stücksken Braud an; da he ünne dat giewen hätt,
let he et wier fallen un segt, he mügte dock so gut sien
un reicken ünne dat Stücksken wier. Da segd he to
den kleinen Männeken 'wat! kannst du dat Stücke nig
sulwens wier up nümmen, wenn du die de Möhe nig mal
um dine dägliche Narunge giewen wust, so bist du auck nich
wert, dat du et etest., Da word dat Männeken so bös
un segde, he möst et doen: he awerst nig fuhl, nam min
lewe Männeken un drosch et duet dör (tüchtig
durch). Da schriege dat Männeken so viel un rep 'hör
up, hör up, un lat mie geweren, dann will ik die auck seggen,
wo de Künigsdöchter sied., Wie he dat hörde,
häll hei up to slaen, un dat Männeken vertelde, he
wör en Erdmänneken, un sulke wären mehr ase dusend,
he mögte man mit ünne gaen, dann wul1 he ünne
wiesen, wo de Künigsdöchter weren. Da wist he ünne
en deipen Born, da is awerst kien Water inne west. Da segt dat
Männeken, he wuste wohl, dat et sine Gesellen nig ehrlich
mit ünne meinten wenn he de Künigskinner erlösen
wulle, dann möste he et alleine doen. De beiden annern
Broer wullen wohl auck geren die Künigsdöchter wier
hewen, awerst se wullen der kiene Möge un Gefahr umme doen,
he möste so en grauten Korv nümmen, un möste
sik mit sinen Hirschfänger un en Schelle darinne setten
un sik herunterwinnen laten: unnen, da wören drei Zimmer,
in jeden set te ein Künigskind un hädde en Drachen
mit villen Köppen to lusen, den möste he de Köppe
afschlagen. Ase dat Erdmänneken nu dat alle sagd hadde,
verschwand et. Ase't Awend is, da kümmet de beiden annern
un fraget, wie et ün gaen hädde, da segd he 'o, so
wit gut,' un hädde keinen Minsken sehen ase des Middags'
da wer so ein klein Männeken kummen, de hädde ün
umme en Stücksken Braud biddit, do he et ünne giewen
hädde, hädde dat Männeken et fallen laten un
hädde segd, he mögtet ünne doch wier up nümmen,
wie he dat nig hadde doen wullt, da hädde et anfangen to
puchen, dat hädde he awerst unrecht verstan un hädde
dat Männeken prügelt, un da hädde et ünne
vertellt, wo de Künigsdöchter wären. Da ärgerten
sik de beiden so viel, dat se gehl un grön wören.
Den annern Morgen, da gungen se to haupe an den Born un mackten
Loose, wer sik dat erste in den Korv setten sulle, da feel dat
Loos wier den öllesten to, he mot sik darin setten un de
Klingel mitnümmen. Da segd he 'wenn ik klingele, so mutt
gi mik nur geschwinne wier herupwinnen., Ase he en bitken herunner
is, da klingelte wat, da winnen se ünne wier heruper: da
sett sik de tweide herinne, de maket ewen sau: nu kümmet
dann auck de Riege an den jungesten, de lät sik awerst
gans drinne runner winnen. Ase he ut den Korve stiegen is, da
nümmet he sienen Hirschfänger un geit vor der ersten
Doer staen un lustert, da hort he den Drachen gans lute schnarchen.
He macket langsam de Döre oppen, da sitt da de eine Künigsdochter
un häd op eren Schot niegene (neun) Drachenköppe liegen
un luset de. Da nümmet he sinen Hirschfänger und hogget
to, da siet de niegne Koppe awe. De Künigsdochter sprank
up un fäl ünne um den Hals un drucket un piepete (küßte)
ünn so viel, un nümmet ihr Bruststücke, dat wor
von rauen Golle west, un henget ünne dat umme. Da geit
he auck nach der tweiden Künigsdochter, de häd en
Drachen mit sieven Köppe to lusen, un erlöset de auck,
so de jungeste, de hadde en Drachen mit viere Köppen to
lusen had, da geit he auck hinne. Do froget se sich alle so
viel, un drucketen un piepeten ohne uphören. Da klingelte
he sau harde, bis dat se owen hört. Da set he de Künigsdöchter
ein nach der annern in den Korv un let se alle drei heruptrecken,
wie nu an ünne de Riege kümmt, da fallet ün de
Woore (Worte) von den Erdmänneken wier bie, dat et sine
Gesellen mit ünne nig gut meinden. Da nümmet he en
groten Stein, de da ligt, un legt ün in den Korv, ase de
Korv da ungefähr bis in de Midde herup is, schnien de falsken
Broer owen dat Strick af, dat de Korv mit den Stein up den Grund
füll, un meinten, he wöre nu daude, un laupet mit
de drei Künigsdöchter wege un latet sik dervan verspreken,
dat se an ehren Vater seggen willt, dat se beiden se erlöset
hädden; da kümmet se tom Künig un begert se tor
Frugen. Unnerdies geit de jungeste Jägerbursche gans bedröwet
in den drei Kammern herummer un denket, dat he nu wull sterwen
möste, da süht he an der Wand 'n Fleutenpipe hangen'
da segd he 'worümme hengest du da wull, hier kann ja doch
keiner lustig sin., He bekucket auck de Drachenköppe un
segd 'ju künnt mie nu auck nig helpen., He geit so mannigmal
up un af spatzeren, dat de Erdboden davon glatt werd. Un et
lest, da kriegt he annere Gedanken, da nümmet he de Fleutenpipen
van der Wand un blest en Stücksken, up eenmahl kummet da
so viele Erdmännekens, bie jeden Don, den he däht,
kummt eint mehr: da blest he so lange dat Stücksken, bis
det Zimmer stopte vull is. De fraget alle, wat sin Begeren wöre,
da segd he, he wull geren wier up de Eere an Dages Licht, da
fatten se ünne alle an, an jeden Spir (Faden) Haar, wat
he up sinen K oppe hadde, un sau fleiget se mit ünne herupper
bis up de Eere. Wie he owen is, geit he glick nach den Künigsschlott,
wo grade de Hochtit mit der einen Künigsdochter sin sulle,
un geit up den Zimmer, wo de Künig mit sinen drei Döchtern
is. Wie ünne da de Kinner seihet, da wered se gans beschwämt
(ohnmächtig). Da werd de Künig so böse und let
ünne glick in een Gefängnisse setten, weil he meint,
he hädde den Kinnern en Leid anne daen. Ase awer de Künigsdöchter
wier to sik kummt, da biddet se so viel, he mogte ünne
doch wier lose laten. Der Künig fraget se, worümme,
da segd se, dat se dat nig vertellen dorften, awerst de Vaer,
de segd, se sullen et den Owen (Ofen) vertellen. Da geit he
herut un lustert an de Döre un hört alles. Da 1ät
he de beiden an en Galgen hängen, un den einen givt he
de jungeste Dochter: un da trok ik en Paar gläserne Schohe
an, un da stott ik an en Stein, da segd et 'klink!, da wören
se kaput.
|